نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
پژوهش حاضر درصدد تدوین سناریوهای آینده صلح و امنیت نظام بینالملل معاصر با تأکید بر مؤلفههای امنیت جامع است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومیموضوع، ضمن بررسی مؤلفههای مؤثر بر امنیت از جمله سه مؤلفه اقتصاد، محیط زیست و حقوق بشر، بر اساس روش سناریو نویسی سناریوهای محتمل آینده امنیت بینالملل را مشخص خواهد نمود. یافتههای تحقیق حکایت از آن دارند که اولاً؛ امنیت جامع، رهیافتی است که در آن به مقوله امنیت، صرفاً از نگاه سیاسی و نظامی نگریسته نمیشود، بلکه مؤلفههای درهم تنیدهای همچون حقوق بشر، اقتصاد جهانی و محیط زیست را در خود جای داده است، ثانیاً؛ مقوله امنیت در نظام بینالملل معاصر علیرغم تلاشهای صورت گرفته برای تحقق جامعیت آن، هنوز عمدتاً نظامی و سیاسیمحور است. این موضوع سبب شده تا امنیت در اشکال سیاسی و نظامی نتواند صلح و ثبات را در نظام بینالملل محقق کند، بلکه مؤلفههای امنیت جامع همچون حقوق بشر، اقتصاد جهانی و محیط زیست است که میتواند تأمینبخش صلح و امنیت برای آینده نظام بینالملل معاصر باشد. این مقاله به این نتیجه رسیده است که با توجه به رشد فزاینده بحرانهای زیست محیطی در سطح جهان، سناریوهای مرتبط با محیط زیست در امنیت آیندهِ نظامِ بینالملل معاصر محتمل و مرجح است و لذا بحرانهای محیط زیستی تأثیر به مراتب بیشتری به-نسبت اقتصاد و حقوق بشر برامنیت بینالمللی خواهد داشت.